Tôi
có bạn thân trên Sài Gòn, lên xuống mấy bận thăm viếng nhau. Với tôi, mỗi
chuyến đi thành phố để lại nhiều khơi
gợi nhất trong lòng chính là chuyện xe cộ.
Sài
Gòn nhiều xe, lưu lượng dày lắm. Tỉ lệ xe gắn máy quá cao tạo nên bức tranh
giao thong hỗn tạp không như những gì mà dân quê thấy trong phim ảnh về các đô
thị đầy xe ô tô ở nước ngoài, trật tự, lớp lang và sang trọng. Đủ lại xe máy
lưu thông, đời mới đắt tiền sành điệu chen với xe cà tàng mấy trăm nghìn trông
cứ như hiện vật trong bảo tàng. Xe chạy em như ru cũng có, mà inh ỏi điếc tai nhức óc, khói đen mù mịt cũng có, rối tung rối mù cả lên.
Tôi
không dám đi bộ qua lộ! và ngồi cho bạn chở cũng hồi hộp và căng thẳng lắm.
Không quê lắm vì đã từng đọc bài viết đăng trên báo nước ngoài (cụ thể là
Itali) kể lại tâm trạng của dân chơi trên đảo Xisin lừng danh mà đến Sài Gòn
cũng thót tim khi mục kích cảnh xe cộ ở đây, huống là tôi - dân quê chính tông
miệt đồng. Thấy tôi ngồi sau long ngóng không yên, anh bạn tôi - một phóng viên
nhật báo - trấn an: anh cứ để em, thấy nó rối loạn như vậy chứ cũng có trật tự
của nó. Nghe xong, tôi à một tiếng: hèn gì người ta vẫn cứ sống vô tư với những
dõng chảy khủng khiếp như vậy năm này qua tháng khác, không việc gì hết, thậm
chí có người còn nhận xét: tai nạn giao thông trên Sài Gòn còn ít hơn ở quê. Lời
trấn an của anh bạn có ép phê, tôi tin tưởng ngồi để anh ấy làm xiếc trên đường
đưa tôi về nhà mình trong một con hẻm rất xa tòa soạn.
Lần
khác đi chơi cùng bạn gái, cũng là một tay lái lụa. Bạn đèo tôi (chứ không
phải ngược lại) trên một chiếc xe tay ga còn mới, và phóng như bay trên đường.
Sài Gòn có những ngõ hẻm chằng chịt như bàn cờ, vào rồi không nhớ đường ra, tay
lái cứ dao động như tay chèo khi len vào chợ nổi đông nghịt xuồng ghe. Đi đến
nơi, xuống xe, mồ hôi ướt đẫm áo vì... sợ! Lần sau lên thăm bạn, cô ấy bận việc
cho nhân viên đón. Cũng cung đường như cũ, song tay lái này mất thời gian gấp
hai gấp ba để đến đích, cứ lòng vòng suốt. Đến nơi, tôi than xa, cô bạn cười
cười: em biết rành đường, từ bất cứ địa điểm nào cũng có thể cắt đường để chọn
hành trình ngắn nhất, còn em nó (người nhân viên) không rành nên chọn một hành
trình mà cậu ấy nhớ được, nếu anh thay đổi địa điểm đi - đến, cậu ấy sẽ chở anh
về chỗ xuất phát quen thuộc rồi mới vòng vèo tìm đường theo trí nhớ của riêng
mình, gấp đôi là hên đấy, có khi còn hơn. Tôi lại à một tiếng, hèn chi. Người
ta chọn đường vòng đơn giản vì không biết cách đi đường ngắn nhất, họ phải đi
theo cách riêng mà họ biết, gấp đôi gấp ba là chuyện bình thường. Chuyện xe cộ
cũng hay, có khi còn có thể liên tưởng đến nhiều chuyện khác trên đời.
Đấy,
“thu hoạch” của tôi trong mấy lần thăm thú Sài Gòn là như thế: trong hỗn loạn
cũng có trật tự của nó, cũng như bức tranh chi chit vì sao trên trời cao thực
ra đều chuyển động theo quỹ đạo ổn định, nếu không thì tung vỡ do va chạm. Mà
để có trật tự ấy, vũ trị đã diễn ra những va đụng nổ tung rất nhiều, sự biến
mất, thay đổi và hình thành rất nhiều hành tinh, tiểu han hành tinh. Trật tự vũ
trụ chính là kết quả có được sau những va đụng sắp xếp trong một lịch sử dài.
Còn cô bạn tôi thì lại cho thấy nguyên nhân của đường vòng và đường thẳng chỉ
là do hiểu biết của người cầm lái, không thể cắt đường đi tắt đón đầu tiết kiệm
nhiên liệu và thời gian mà phải long vòng quay lại từ đầu, dò dẫm một hành
trình dài gấp mấy lần đơn giản chỉ vì không rành đường. Mà đường Sài Gòn, như
đã nói, cứ như bàn cờ vậy, có phải chuyện chơi đâu…
NGUYỄN THÀNH CÔNG
_______________________
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét