Tình quê - tản văn Nguyễn Thành Công

Hồi đi học đã thấm yêu thơ Nguyễn Du, trong nhiều câu tạc dạ có những con chữ chân xác: “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ” - cảnh đẹp hay xấu theo ý thi hào, không đến từ khách quan vật chất non nước mây trời cây cỏ, lại do chính tâm trạng chủ quan của con người!

Thích đi, đi nhiều, chạm vào từng lối mòn xa, đồi thấp, sông ngòi, ngắm không thôi, máy ảnh có sức nhớ bao nhiêu vẫn không thỏa bởi lòng cứ muốn chụp từng bước chân đi. Nhưng, có lúc về quê nhà, ngẫm lại: thiệt ra vân du xứ lạ có bao nhiêu cảnh có khi còn thua quê mình, nơi cũng có hồ sen thắm thiết xanh che kín mặt nước, vườn Sao dầu tươi tốt chim chuyền cành, kênh đào cuồn cuộn phù sa nối với biển, phố chợ sầm uất xưa cũ, những cánh đồng lác đác cánh cò trắng muốt bay là đà trong ánh mai… Một buổi đi qua chiếc cầu cạnh nhà có cụm đước phủ rễ trên bãi phù sa, rạch nhỏ xíu nuôi bày còng cùng máy chú cá thòi lòi, cùng thôn xóm bao năm gắn bó, đẹp chứ. Nhớ một bận ở Sài Gòn, ăn nhà hàng gần cầu Công Lý cùng bàn cô gái từ đất Bắc vào, biết  mình dân Bạc Liêu cố ấy nói: em có tới rồi, chỗ anh đẹp lắm. Nghe như vậy cũng có phần xấu hổ vì chưa từng khen quê nhà đẹp bao giờ.

“Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”, làng xóm có chuyện lục đục hoài, khích vách lắm khi không qua lại nói chi ngắm kênh rạch hay chiếc cầu như sáng nay. Khi bạn có tình cảm thân thương, láng giềng chòm xóm gắn bó, có nhiều kỷ niệm cạnh chiếc cầu, dòng kênh, mái nhà thân thuộc thì cho dù cảnh có bụi mù, cây lơ thơ lác đác thôi, vẫn thích và thấy... đẹp, còn khi lòng buồn bã, không thân thiết, lại thêm ký ức hiu hắt nào đó ám ảnh, dù có trên cao nguyên sương mù nơi vạn người tìm đến du ngoạn tràn hoa, thông reo suối chảy, vẫn không thấy đẹp - đấy chính ý thi hào Nguyễn Du, cái đẹp phong cảnh đến từ nội tâm con người. Quán vắng kia sẽ đẹp, lãng mạn biết bao nếu cùng bạn than bao năm cà  phê cà pháo hàn huyên chia sẻ, kênh kia sẽ nhớ hoài khi cùng nhau trên xuồng đến lớp, và lối mòn nhiều bụi cũng nên thơ khi tay nắm tay đi về cùng chia sẻ tuổi học trò.

Thi hào Nguyễn Du đã phát biểu một đặc điểm tâm lý thú vị về cảnh và người, một quan điểm mỹ học, chỉ với một câu thơ.

Khi có tình cảm, gắn bó sẻ chia thân ái, chính nơi bạn sống cũng đẹp cũng nên thơ không kém Đà Lạt hay Sapa, và mỗi ngày sống thực sự là một ngày vui cho dù đời sống đạm bạc kiểu nhà quê chân chất.

Cái đẹp ở chữ tình…

 

 

 

Nguyễn Thành Công