Home »

Những nẻo đường quê - tùy bút Phan Võ Hoàng Nam

20/4/14
Có lẽ tôi mãi vẫn là người cũ, người của đường làng bóng tre. Tôi luôn cảm thấy mình không phù hợp với những ồn ào náo nhiệt của chốn phố chợ, không phù hợp với nhịp sống luôn tất bật, luôn hối hả của người "kẻ chợ". Mỗi sáng phải dậy theo chuông báo thức, rồi ăn sáng vội vàng để kịp giờ đến chổ làm.
Buổi trưa buổi chiều còn phải tranh thủ chạy rước con ở nhà trẻ. Buổi tối cũng đâu phải là lúc được thảnh thơi, kể cả khi đi ngủ cũng phải đồng hành cùng với những toan tính cho cuộc sống. Nào là chuyện con cái, chuyện gia đình, chuyện “cơm áo gạo tiền” bao nhiêu là thứ mà buổi ngày không làm được vì bận rộn. Ngày cứ thế trôi qua vùn vụt trong sự tất bật, dường như không còn thời gian để dừng lại nghĩ suy, chiêm nghiệm. Người ta sống gấp gáp , vội vã như là chẳng còn thời gian để sống. Mà không như thế cũng đâu có được. Cuộc sống cứ như một guồng máy mà mỗi cá nhân như một con đinh vít, phải xoắn, phải xoay theo một chiều đã được định sẳn. Cuộc sống càng phát triển bao nhiêu, thì con người lại càng bị ràng buộc bởi chính cái nhịp sống hối hả của nó bấy nhiêu. Quay cuồng trong những lo toan vất vã, ngày qua ngày dường như không còn những phút giây thư giản thoải mái. Những khi cảm thấy quá ngột ngạt, tôi lại tìm cho mình một chút cân bằng tâm hồn bằng cách rẽ vào một con đường quê bất chợt gặp được, rồi cứ thế mà dong ruổi, mà nhìn ngắm.
Một mình chạy xe lang thang vào các con đường quê yên tỉnh rợp mát bóng cây, quan sát cuộc sống của cư dân sống dọc theo hai bên đường là một trong những điều tôi rất thích thú. Cũng chẳng có mục đích gì, chỉ đơn giản là tìm lấy một chút thư giản để cân bằng tinh thần sau những giờ vùi đầu với công việc. Bỏ lại sau lưng những ồn ào phố xá, cái không khí yên ắng thanh bình của những con đường nhỏ chốn quê luôn mang lại cho tôi cảm giác bình yên khó tả. Những phiền muộn trong cuộc sống, những vây hãm của cơm áo gạo tiền, kể cả những toan tính ngược xuôi cho cuộc đời cũng dường như tan biến. Cảm giác thư thái chiếm lấy tâm hồn, dường như ta trở lại với một tuổi nào thơ dại, lại được đắm mình trong cái không khí ấm cúng chân tình của chốn làng quê. Những con đường quê nhỏ ở miền Tây giờ đây không còn ổ gà ổ voi, mùa mưa đến lầy lội như xưa. Cuộc sống ngày một phát triển, bộ mặt nông thôn miền tây giờ cũng đã sáng sủa hơn. Đa số những con đường đã được láng nhựa hoặc bê-tông hoá, khang trang, thẳng tắp. Điện đã được kéo về tận những vùng xa xôi hẻo lánh, cuộc sống tiện nghi đã thâm nhập vào tận những ngõ ngách của chốn làng quê. Cái chái bếp ám khói ngày nào giờ đã sạch sẽ hơn, sáng sủa hơn với cái bếp ga mới tinh, với cái nồi cơm điện và không còn cảnh canh lửa, chắc nước cơm. Cuộc sống luôn vận động, luôn phát triển, nhưng cái nhịp sống thư thả, bình yên của nơi làng quê thì vẫn như xưa, vẫn như bao đời nay trên đồng ruộng miền Tây.
 Chầm chậm thôi và quan sát để có thể cảm nhận hết được cái hơi thở của cuộc sống dân dã chốn làng quê. Không có những bon chen, đua đòi, người ta vui với những gì mà cuộc sống mang lại. Những người quê chân chất, hiền hoà. Đã bao lần tôi bất chợt dừng lại, xin một miếng nước hoặc giả hỏi đường, và lần nào tôi cũng nhận được một sự hồ hởi chân tình từ những con người hết sức bình dị kia. Tôi chợt nhớ đến những ánh mắt vô cảm nơi phố chợ, nhớ đến sự vô tâm đến tàn nhẫn trước bao nhiêu nổi đau đang diễn ra hàng ngày trong cuộc sống. Ở mỗi một con đường quê cũng như ở mỗi thời điểm trong ngày, bạn sẽ cảm nhận được những riêng tư diễn ra trong cuộc sống của cư dân sống dọc theo những con đường quê. Người quê dậy sớm, mới năm giờ sáng hầu như mọi nhà đã dậy, bếp lửa được nhóm lên để nấu nước pha một bình trà cho ngày mới. Họ cũng chẳng có gì phải vội vã, mà chỉ là nếp sống bao đời nay. Ban mai trên những con đường quê thật trong lành và thanh khiết. Mùi khói bếp và cả khói từ những đống lửa đã sắp tàn đốt từ đêm qua để chống muỗi cho trâu bò thoang thoảng trong gió càng tạo cho không khí những miền quê một không khí thân quen, gần gủi. Những cụ già thảnh thơi ngồi nhấm nháp từng ngụm trà nóng, khề khà chuyện mùa vụ, chuyện đời, chuyện cháu con. Những chú bò trong chuồng củng đủng đỉnh gặm cỏ chờ anh chàng" mục đồng" thưởng thức ly cà phê sau bửa cơm sáng lót dạ. Buổi sớm trên những con đường quê không có những hối hả, gấp gáp cho kịp đến sở làm như người "kẻ chợ". Người ta đón nhận ngày mới thật nhẹ nhàng như nó vốn có, nó làm cho ta thấy ngày mới thật trong sáng và ý nghĩa chứ không phải ngày mới với bao nhiêu toan tính đầy mệt mỏi.
Mới sớm tinh mơ, những chiếc xe đẩy tay chở đủ loại từ cá thịt, rau quả cho đến các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu đã có mặt trên  khắp các nẻo vùng quê. Những bà nội trợ không cần băng một quãng đường dài để đến chợ, họ có thể chuẩn bị thức ăn cho gia đình ngay trước sân nhà từ những cái chợ lưu động ấy. Buổi sớm trên những nẻo đường quê tuy nhẹ nhàng, nhưng nó củng không kém phần hừng hực cho một ngày mới. Trong ánh ban mai hồng tươi, từng bụi cây, ruộng lúa và cả con đường như bừng sáng lên trong sắc màu rực rở. Ẩn chứa dưới những cơ bắp của anh lực điền, dưới tà áo bà ba phất phơ trước gió của cô thôn nữ trên đường ra chợ, và cả trong những đôi mắt đã hằn vết thời gian của những lão nông tri điền... là sức sống mãnh liệt, cuồn cuộn chảy của một vùng quê giàu nghĩa, nặng tình. Người ta vẫn yêu thương nhau, vẫn đùm bọc nhau như từ thuở nào cha ông mở đất. Đồng lúa bát ngát màu xanh., những khu vườn say cành trĩu quả và cuộc sống ấm no ngày càng sinh sôi nãy nở trên mảnh đất vốn đã được thiên nhiên hào phóng ban cho nhiều tặng vật. Người miền tây yêu mến đất đai của mình như chính những người thân của họ. Tình yêu với đất, tình yêu thương con người hoà quyện nhau trong đạo lý sống. Người ta sống ứng xử chan hoà, cảm thông, xuề xoà bỏ chín làm mười và luôn dạy cháu con ăn hiền ở lành, giữ gìn đạo lý. Vào mùa cưới, khi chạy xe trên các con đường quê, bạn sẽ rất thú vị khi phải lách xe luồn qua những bàn tiệc được che rạp dọn ngay trên đường làng. Rượu đế và những lời chúc tụng chảy tràn. Trong ngày vui vi phạm giao thông chút đỉnh thì có gì ghê gớm đâu chứ. Người miền Tây là thế đấy, không câu nệ tiểu tiết. Hề hà lởi xởi, tưởng chừng như rất vô tâm, nhưng lại chân thành và nghĩa tình xiết bao.
Buổi trưa, khi mà trời nắng đổ lửa, chạy xe trên những con đường quê rợp mát bóng cây, ta mới cảm nhận hết cái mát mẽ, sảng khoái mênh mông của không khí trong lành vùng quê miền Tây. Không gian thật yên ắng, tỉnh lặng. Những chú bò uể oải, hờ hững nhấm nháp mấy đọt cỏ non trong bóng râm mát rượi của hàng gáo vàng đang kỳ ra hoa. Những chú gà nhởn nhơ bới tìm thức ăn trong những bụi cỏ, hàng rào ven đường. Lũ nhóc không ngủ trưa được kéo nhau ra góc vườn xa chơi trò trốn tìm. Một không khí nghĩ ngơi thật sự. Cả con chim trao trảo trên cây trứng cá cũng cất tiếng hót ngập ngừng như sợ phá vỡ cái không gian tĩnh lặng ấy. Làng quê miền tây bình dị, và hiền hoà. Thỉnh thoảng tôi lại bắt gặp dưới bóng khế già, trong cái khoảng sân chiếu đầy hoa nắng, hình ảnh một cụ bà đầu tóc bạc phơ, cặp kính lão trễ xuống mũi, chăm chú vào miếng vá trên tay mình. Tôi không biết mình có quá trung thành với những thứ dường như cũ quá không. Tôi luôn cảm thấy xao động trước những hình ảnh mộc mạc, bình dị như thế. Chỉ là một chiếc cầu khỉ bắc qua con rạch, chỉ là một cành hoa dâm bụt vừa mới nở bên hàng rào nhà ai đó, chỉ là cô thôn nữ giặt áo bên chiếc cầu ven con rạch...chỉ chừng ấy thôi cũng đủ để xúc động, cũng đủ để làm nhẹ đi những mệt mỏi của đời sống thường nhật.
Buổi chiều, khi mà cư dân sống ven những nẻo đường quê kết thúc một ngày lao động là thời điểm tôi thích nhất khi đi trên những con đường ấy. Thấp thoáng trong những vườn cây loang loáng ánh phản chiếu của những mái nhà, những sợi khói bếp màu lam lãng đãng trên vòm cây rồi hoà vào mây, trôi lững lơ trên bầu trời trong nắng chiều vàng rực chiếu xiên qua hàng cây ven đường. Chiều xuống chầm chậm. Bóng đàn bò đủng đỉnh về chuồng trãi dài trên đồng lúa xanh ngắt một màu. Ở một góc bãi cỏ xanh rờn ngay khúc quanh, lũ trẻ quê vô tư reo hò thả những con diều giấy. Những đôi mắt sáng trong chứa đựng bao ước mơ như gửi theo những cánh diều bay lên tận trời xanh. Đôi khi tôi dừng lại nơi một sân bóng tự tạo từ mảnh ruộng vừa gặt xong để xem trận bóng đá giữa những cầu thủ nông dân sau giờ làm việc trên đồng ruộng. Họ đến với sân chơi cũng hết mình lăn sả như khi lao động trên mảnh đất của mình. Hạnh phúc của những con người bình dị ấy thật giản đơn và trong sáng xiết bao. Họ kết thúc một ngày làm việc hết sức thảnh thơi, không băn khoăn lo nghĩ. Thật sảng khoái biết bao. Chiều trên những con đường làng đẹp như một bài thơ mộc mạc mà đậm đà thi vị. Lẫn trong tiếng gió chiều xào xạc là tiếng cười đùa vang động mặt sông của những thôn nữ tranh thủ giặt giũ khi thuỷ triều lên. Một ngày lao động kết thúc với cảm giác an bình, thảnh thơi thật sự. Cuộc sống vốn ít đòi hỏi thì cần chi những toan tính ngược xuôi. Những gì cần làm cho ngày mai họ sẽ trao đổi trong bữa cơm chiều ấm cúng, cả nhà quây quần bên nhau trên bộ ván trước hiên nhà. Có thể có thêm vài "xị đế" để cánh đàn ông "lai rai" chuyện lúa, chuyện làng, chuyện lứa đôi của lũ trẻ. Điện đã được đưa về tận những nẻo đường xa xôi hẻo lánh, buổi tối họ lại có thêm thú vui bên chiếc ti vi với bao nhiêu điều mới lạ, họ đã có thể khám phá những vùng đất xa xôi mà chưa một lần được đặt chân đến.
Bình yên xiết bao trên những nẻo đường quê. Không hối hả, không vội vàng nhưng ẩn chứa một sức sống tiềm tàng mãnh liệt. Những nẻo đường quê như những nét chấm phá cho bức tranh miền tây thêm phần thi vị. Nó không lung linh huyền ảo những sắc màu, mà mộc mạc chắc khỏe  như những bức tranh dân gian mộc bản. Tuy nhiên, cuộc sống luôn luôn phát triển, đó là một sự vận động tất yếu. Khi mà những tiện nghi cũng như lối sống thực dụng chốn phố chợ tràn về nông thôn, liệu sự bình yên thi vị trên những nẻo đường quê có còn đó hay chăng ?! Sẽ có lúc, trên những con đường quê, cuộc sống vẫn ồn ào như nơi phố chợ, cái bình yên êm ả của chốn làng quê chỉ còn là ký ức của một thời. Tôi không biết lúc ấy mình sẽ làm gì để tìm một khoảnh khắc cho tâm hồn thư thái, an bình trước những náo nhiệt cả cuộc đời.

PHAN VÕ HOÀNG NAM (tác giả giữ bản quyền)
__________________________________________


© Tác giả giữ bản quyền. Vui lòng ghi rõ nguồn Bông Tràm sử dụng lại nội dung này.
Chuyên mục: , ,

Comments[ 0 ]


Đăng nhận xét